Upadłość konsumencka a BIK - jak to wygląda w praktyce?

Co to jest upadłość konsumencka?

Jeśli ktoś rozważa upadłość konsumencką, to znaczy, że znalazł się w bardzo złej sytuacji finansowej i od dłuższego czasu nie jest w stanie spłacać swoich zobowiązań. Ponieważ, w dużym uproszczeniu, konsekwencje upadłości konsumenckiej można nazwać restartem finansowym, nic więc dziwnego, że coraz więcej osób interesuje się takim rodzajem rozwiązania swoich problemów. Jednak uruchomienie takiej procedury ma też poważne konsekwencje, które warto rozważyć, zanim podejmie się ostateczną decyzję o złożenie wniosku o upadłość w sądzie.

Kiedy można złożyć wniosek o upadłość konsumencką?

Przed 2020 rokiem wniosek o upadłość można było złożyć tylko wtedy, gdy niewypłacalność była niezawiniona. Obecnie ten wymóg jest złagodzony. Wniosek mogą teraz złożyć osoby, które po prostu źle rozporządzały majątkiem np. z powodu długów hazardowych czy uzależnienia.  Decyzja o tym, czy dane postępowanie dłużnika było zawinione czy też nie, nadal należy do sądu. W rezultacie sąd może jednak nie zastosować najkorzystniejszych rozwiązań dla dłużnika, jeśli uzna, że upadły celowo doprowadził do niewypłacalności albo celowo ją zwiększył.

Warto też wiedzieć, że wniosek o upadłość konsumencką może zostać złożony zarówno przez dłużnika jak i wierzyciela, czyli osobę, która próbuje bezskutecznie odzyskać swoje należności od dłużnika. 

Jak przygotować się do złożenia wniosku o upadłość konsumencką?

Aby przygotować się do złożenia wniosku o upadłość konsumencką, trzeba wykonać dwa zestawienia. Jedno powinno dotyczyć całego majątku ruchomego  (sprzęty AGD, pamiątki, meble, dzieła sztuki a także samochód) i nieruchomego (nieruchomości: dom, działka, grunty, garaż) dłużnika oraz źródła przychodów. Ważnym elementem takiej listy posiadanego majątku jest jego wycena.  Bez niej lista nie przedstawia wartości w postępowaniu, ponieważ uniemożliwia sądowi ocenę prawdziwej wartości majątku.

Drugie zestawienie to lista zobowiązań, które ciążą na dłużniku. Przy konstruowaniu tej drugiej listy pomocny może być Raport BIK, który zawiera informacje o zobowiązaniach zaciągniętych w bankach, SKOK-ach oraz niektórych instytucjach pożyczkowych. Jeśli długi  powstały również wobec firm, które wpisują swoich dłużników do bazy BIG InfoMonitor, to informacje o nich również będą widniały w Raporcie BIK.

Jakie są konsekwencje upadłości konsumenckiej?

Konsekwencje jakie niesie ze sobą upadłość konsumencka, to przede wszystkim opracowanie planu spłaty zobowiązań a z czasem także częściowe umorzenie długów. Należy pamiętać, że nie każda upadłość skończy się umorzeniem wszystkich długów. Każdorazowo to sąd decyduje, czy i w jakiej części dług zostanie umorzony. Całkowite umorzenie długu jest możliwe tylko w sytuacji, gdy w trakcie postępowania upadłościowego zostanie wykazane, że dłużnik nie posiada majątku.

Rozważając ogłoszenie upadłości należy pamiętać, że zawsze jej konsekwencją jest ograniczony dostęp do pieniędzy oraz likwidacja majątku. W praktyce wygląda to tak, że syndyk zajmuje wszystko, co przedstawia jakąkolwiek wartość i można to spieniężyć na poczet spłaty zobowiązań. Niestety dotyczy to także mieszkania czy samochodu. Wyjątkiem są rzeczy osobiste i takie, które są niezbędne do życia -np. łóżko czy lodówka. Należy także pamiętać, że w tracie postępowania upadłościowego nie można dowolnie dysponować majątkiem, czyli sprzedać części majątku czy przepisać na członków rodziny ani też zaciągać pożyczek. Obecnie oddłużenie w formie upadłości konsumenckiej można ogłosić raz na 10 lat.

Czy informacja o upadłości znajdzie się w BIK?

Informacja o ogłoszeniu upadłości przez sąd jest przekazywana do BIK, ponieważ jest to bardzo ważna  wiedza dla pożyczkodawców. Zapis na temat upadłości konsumenckiej widnieje w bazie BIK przez okres 10 lat od daty jej ogłoszenia. Jeśli nie ma decyzji o ogłoszeniu upadłości, a w bazie BIK widnieje tylko informacja o złożonym wniosku o ogłoszenie upadłości, to taki wpis jest przetwarzany jest przez trzy lata od daty jego złożenia.

Czy po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej można zaciągnąć kredyt?

Nie ma przepisów, które by zabraniały starać się o kredyt w sytuacji ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Jednak warto pamiętać, że informacja o upadłości konsumenckiej będzie widniała w BIK przez 10 lat i nie można jej wcześniej usunąć.  Decyzja o przyznaniu kredytu lub pożyczki jest zawsze samodzielną decyzją instytucji finansowej, w której złożono wniosek. Jeśli jakaś instytucja finansowa udzieli finansowania, to pozytywna historia spłaty będzie budowała nową, dobrą historię kredytową. Trzeba się liczyć z tym, że kredytodawca będzie chciał się dodatkowo zabezpieczyć, np. poprzez poręcznie lub zastaw.

Przeczytaj również