Analizy trendów rynkowych prezentują wybrane najważniejsze cechy rynku kredytowo-pożyczkowego w Polsce. Eksperci z Departamentu Business Intelligence BIK komentują i wyjaśniają zjawiska obejmujące kredyty dla gospodarstw domowych w trzech ujęciach: akcji kredytowej (sprzedaży), poziomu zadłużenia (portfel kredytowy) oraz wymiaru klienta (geograficznym). Analizy ilustrują istotne i aktualne trendy w tych trzech ujęciach i przekrojach.
Wizualizacja danych w formule wykresów, zamieszczonych w interaktywnej platformie Tableau umożliwia samodzielną analizę oraz wyciąganie ciekawych wniosków. W celu skorzystania z danych źródłowych oraz pozyskania indywidualnego komentarza eksperckiego, zapraszamy do kontaktu z Biurem prasowym BIK.
W celu poprawnego wyświetlania okna Tableau, musisz zezwolić w swojej przeglądarce internetowej na pliki cookie innych firm (Third-party cookies).
W marcu br. w porównaniu z z marcem zeszłego roku banki i SKOK-i udzieliły więcej trzech rodzajów kredytów ale wzrost wartościowy odnotowały wszystkie typy kredytów Wynik sprzedaży kredytów mieszkaniowych nadal był wysoki co częściowo wynikało z uruchamiania kredytów złożonych jeszcze w grudniu w ramach programu BK2%.
Marcowa akcja kredytowa pokazuje kontynuację dobrej koniunktury na rynku kredytowym zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym. Na pozycji wyraźnego lidera w miesięcznej dynamice liczby i wartości udzielonych kredytów plasują się kredyty mieszkaniowe odpowiednio (L +87,3% i W +129,2%). Wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych w marcu 2024 r. pomimo spadku w porównaniu z dwoma pierwszymi miesiącami roku była nadal wysoka – 7,68 mld zł. Nadal wysoki marcowy wynik to efekt kończenia procesu procedowania wniosków w ramach ubiegłorocznego programu Bezpieczny Kredyt 2%, które stanowiły około 20% wartości akcji kredytowej. Z uwagi na brak kredytów z programu BK2% należy w kolejnych miesiącach oczekiwać wyraźnego spadku akcji kredytowej. Na drugiej pozycji pod względem dynamiki sprzedaży utrzymują się nadal kredyty ratalne, których w marcu br. udzielono o 89,5% więcej niż przed rokiem. I jest to najwyższa dynamika liczby udzielonych kredytów wśród wszystkich rodzajów produktów kredytowych. W ujęciu wartościowym kredyty ratalne miały również dodatnią, ale niższą dynamikę r/r (+26,7%). I była to druga pod względem wysokości dynamika wartości udzielonych kredytów. Obecnie głównymi driverami rynku kredytowego są oprócz kredytów mieszkaniowych właśnie kredyty ratalne.
738 mld zł w portfelu
Łączne zadłużenie gospodarstw domowych na koniec marca 2024 r. z tytułu wszystkich produktów kredytowych (kredytów, limitów, pożyczek pozabankowych) wyniosło 738 mld zł. W strukturze wartościowej portfela wyraźnie dominują kredyty mieszkaniowe, stanowiące prawie 70% wartości całego portfela, z zadłużeniem wynoszącym 515,6 mld zł. Jest to zjawisko naturalne, zważywszy na długoterminowy charakter tych zobowiązań. Wartość rocznych spłat zazwyczaj jest kompensowana nową akcją kredytową. Ponadto część portfela stanowią kredyty wyrażone w walutach obcych, co przy deprecjacji złotówki zwiększa wartość zadłużenia. Kredyty gotówkowe stanowią 22,2% wartości portfela. Udział obu produktów w łącznym zadłużeniu polskich gospodarstw domowych wynosi aż 92%. Mamy więc bardzo dużą koncentrację. Można powiedzieć, że polskie gospodarstwa domowe finansują potrzeby mieszkaniowe korzystając z długoterminowego kredytu mieszkaniowego, a potrzeby konsumpcyjne związane z finansowaniem bieżących potrzeb – kredytem gotówkowym. W relacji do PKB zadłużenie hipoteczne to około 20%, co daje nam miejsce poza pierwszą 20 krajów UE, natomiast z tytułu kredytów konsumpcyjnych (gotówkowych i ratalnych) jest na poziomie ok. 8% PKB, co daje nam miejsce w pierwszej piątce krajów UE. Jakość portfela kredytowo-pożyczkowego stopniowo pogarsza się: udział wartości zobowiązań opóźnionych w spłacie ponad 90 dni wynosi 6,1% w porównaniu do 5% zanotowanych na koniec 2021 r.
Co drugi Polak spłaca pożyczkę lub kredyt
Poziom ukredytowienia Polaków, rozumiany jako liczba osób posiadających zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu czy pożyczki w relacji do wszystkich dorosłych Polaków, wynosi obecnie 46,9%. Oznacza to, że prawie co drugi Polak jest obecnie kredyto- czy pożyczkobiorcą. Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowanie regionalne ukredytowienia. Wyraźnie wyższy poziom mają województwa z północno-zachodniej części kraju, a dużo niższy w rejonie południowo-wschodnim. Najwyższy poziom ukredytowienia mają mieszkańcy województwa wielkopolskiego (51,8%) i pomorskiego (51,7%), natomiast najniższy mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (36,9%) i podlaskiego (38,4%). W większym stopniu wynika to z czynników kulturowych niż ekonomicznych. Północno-zachodnią Polskę charakteryzuje wyższa skłonność do konsumpcji niż południowo-wschodnią część kraju.
Odmienną tendencję obserwujemy, jeżeli chodzi o moralność płatniczą. Najlepiej kredyty spłacają mieszkańcy południowo-wschodniej Polski, najgorzej zaś północno-zachodniej części kraju. Ze wszystkich województw najrzetelniejsi są mieszkańcy podkarpackiego – tylko 5,3% kredytobiorców ma opóźnienia powyżej 90 dni, zaś najmniej rzetelni są mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (9,1%) i warmińsko-mazurskiego (8,7%).
Opracowano przez Departament Business Intelligence w Biurze Informacji Kredytowej S.A.
Informacje statystyczne przedstawione w materiale wynikają z aktualnego stanu bazy danych BIK, która opiera się na danych przekazywanych BIK przez instytucje finansowe. Dane gromadzone w bazie BIK mogą być przedmiotem aktualizacji przez instytucje finansowe, które są ich właścicielami. BIK zastrzega, że taka aktualizacja może obejmować również dane historyczne, objęte już publikowanymi informacjami, co może spowodować zmianę wartości danych historycznych. BIK dokłada wszelkiej staranności, by dane BIK używane do przygotowania opracowania, były kompletne i aktualne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje biznesowe podejmowane na podstawie niniejszych informacji.
