Jednym z podstawowych warunków otrzymania kredytu jest utwierdzenie banku w przekonaniu, że jesteśmy w stanie go spłacić. Czasami, kiedy bank ma wątpliwości, dopuszcza zabezpieczenie kredytu jakim jest poręczenie.
Najczęściej poręczycielami są krewni ze względu na bliskie relacje z kredytobiorcą. Bez względu na stopień pokrewieństwa, czy znajomość z kredytobiorcą, warto mieć świadomość, co oznacza poręczenie cudzego kredytu i jakie mogą być jego konsekwencje.
Poręczyciel – czyli kto?
Poręczyciel, czyli inaczej żyrant, to osoba, która zobowiązuje się przed bankiem do spłaty kredytu w sytuacji, gdyby przestał go spłacać główny kredytobiorca. Z prawnego punktu widzenia poręczenie jest ważne, dopóki dług nie zostanie spłacony.
Należy pamiętać, że poręczenie ma negatywny wpływ na zdolność kredytową, ponieważ bank traktuje poręczony kredyt jak normalne zobowiązanie osoby starającej się o kredyt. W przypadku, gdy dłużnik, za którego poręczono, przestał spłacać kredyt, ten obowiązek przechodzi na poręczyciela.
Prawo do informacji o stanie spłaty
Nawet w przypadku poręczenia dla zaufanych osób mogą pojawić się problemy. Poręczyciel ma prawo do informacji o stanie spłaty kredytu, dzięki któremu może reagować na niepokojące sygnały. Najlepszym źródłem takiej informacji jest Raport BIK.
Poręczyciel w swoim własnym raporcie znajdzie informacje na temat tego, jak jest spłacany kredyt, który poręczył. Warto w takiej sytuacji również uruchomić Alerty BIK informujące o pogarszającej się historii kredytowej. Jeśli więc z powodu opóźnień w spłacie poręczonego kredytu pogorszy się historia kredytowa poręczyciela - BIK wyśle stosowne powiadomienie.
Kilku poręczycieli
Posiadanie przed dłużnika wielu poręczycieli nie oznacza, że ich odpowiedzialność automatycznie się zmniejsza. Co prawda bank w razie kłopotów ze spłatą może zwrócić się do poręczycieli według swojego uznania, jednak większe grono żyrantów daje większe szanse na spłatę mniejszej części długu przez każdego z nich.
Poręczyciele powinni zadbać o to, żeby w umowie kredytowej znalazł się zapis o rozłożeniu zobowiązań i maksymalnej kwocie poręczenia. W przeciwnym wypadku bank może obciążyć całością zobowiązania jedną osobę.
Bezpieczne zapisy umowy z bankiem
Warto, wspólnie z kredytobiorcą, wynegocjować z bankiem maksymalną kwotę poręczenia, ograniczenie do spłaty tylko części długu lub długu bez dodatkowych należności (np. karnych odsetek). Możliwe są również ograniczenia poręczenia tylko do określonego okresu. Dodatkowo warto w umowie zawrzeć zapis obligujący bank do zaspokojenia wierzytelności w pierwszej kolejności z majątku kredytobiorcy.
Umowa kredytowa nie musi być jedynym dokumentem, podpisanym między stronami. Nie zaszkodzi podpisanie odrębnego dokumentu (bez udziału banku), które będzie porozumieniem poręczyciela z kredytobiorcą. W ramach porozumienia kredytobiorca zobowiąże się np. do oddania poręczycielowi kilka swoich rzeczy pod zastaw, do czasu spłacenia kredytu.
Zmiana poręczyciela
Jeśli kredyt spłacany jest zgodnie zapisami umowy kredytowej, tzn. właściwe wysokości rat we właściwych terminach, dodatkowo kredytobiorca przedstawi bankowi inną formę zabezpieczenia kredytu, a bank ją zaakceptuje, poręczyciel ma prawo wycofać się z poręczenia.
