Kredyt a pożyczka – jakie są różnice? Jaka zdolność kredytowa?

„Kredyt” i „pożyczka” to słowa, które bardzo często są stosowane zamiennie. W rzeczywistości są to jednak inne produkty finansowe, a zasady ich udzielania są określane przez odrębne przepisy prawa. Czym dokładnie różnią się kredyt i pożyczka? Jakie są między nimi podobieństwa? Czy obowiązują przy nich inne zasady ustalania zdolności kredytowej? Wyjaśniamy!

Czym jest kredyt?

Kredyt to umowa regulowana przez ustawę Prawo bankowe. W jej ramach bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy określoną kwotę pieniędzy na oznaczony czas. Strony określają też, na co kredytobiorca może przeznaczyć uzyskane środki. Kredytobiorca może korzystać z pieniędzy tylko zgodnie z celem wskazanym w umowie oraz musi zwrócić kwotę wykorzystanego kredytu wraz z należnymi odsetkami w określonych terminach spłaty.

Czym jest pożyczka?

Kwestia pożyczek jest regulowana przez Kodeks cywilny. Zgodnie z przepisami, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy. Pożyczkobiorca zobowiązuje się natomiast zwrócić pożyczkodawcy tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy . Pożyczkobiorca może być także obciążony odsetkami oraz kosztami pozaodsetkowymi zgodnie z zasadami wymienionymi w art. 720 Kodeksu cywilnego.

Kredyt a pożyczka – podobieństwa

Pożyczka i kredyt mają wiele wspólnych cech, mimo że ich definicje wyraźnie się różnią. Po pierwsze obie formy wiążą się z zaciągnięciem długu. W obu przypadkach zaciągnięte zobowiązanie należy zwrócić, a spłata najczęściej jest rozkładana na raty (choć nie musi).W obu przypadkach udzielający finansowania ma też do dyspozycji narzędzia służące do wyegzekwowania długu, jeśli nie zostanie spłacony (są to m.in. odsetki za opóźnienie, skierowanie sprawy do sądu i do komornika). Zarówno kredyty, jak i pożyczki najczęściej są oprocentowane, a maksymalną wysokość takiego oprocentowania w skali roku określają przepisy wprowadzone tzw. ustawą antylichwiarską (Ustawa z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie) – maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie w skali roku nie może przekroczyć dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie. Odsetki ustawowe z kolei równe są sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych%.

Różnica między kredytem a pożyczką

Zasady dotyczące udzielania i otrzymywania pożyczek są znacznie „luźniejsze”. Dokładne różnice w kwestii „kredyt a pożyczka” przedstawia poniższa tabela.

Różnica między kredytem pożyczką jest więc znaczna, mimo iż obie stanowią formy zadłużenia.

Kredyt i pożyczka a zdolność kredytowa – co warto wiedzieć?

Większość instytucji nie udzieli środków pieniężnych osobie prywatnej czy firmie bez uprzedniego sprawdzenia jej zdolności kredytowej, czyli możliwości spłaty zadłużenia. W tym celu analizuje się przychody oraz zobowiązania wnioskodawcy. Dzięki temu bank lub instytucja pożyczkowa mogą zdecydować, jaką kwotę są w stanie przyznać danemu wnioskodawcy oraz na jakich warunkach. Zdolność jest wyliczana według różnych metod, w tym na podstawie własnych algorytmów danej instytucji. Dlatego może się różnić w zależności od tego, gdzie złożysz swój wniosek kredytowy lub pożyczkowy.

Warto również wiedzieć, że instytucje udzielające pożyczek oraz kredytów konsumenckich mają obowiązek sprawdzenia historii kredytowej wnioskodawcy, co wynika z powszechnie obowiązujących przepisów wprowadzonych m.in. kolejną tzw. ustawą antylichwiarską z 18 maja 2023 r. Posługują się przy tym danymi BIK (Biura Informacji Kredytowej) lub też innych instytucji (np. biur informacji gospodarczej, czyli tzw. BIG-ów). W związku z tym należy uważać na produkty reklamowane jako „pożyczki bez BIK” – udzielanie finansowania bez weryfikacji zdolności pożyczkobiorcy do spłaty jest bowiem nielegalne i szkodliwe. Związane z tym przepisy mają bowiem zapobiegać nadmiernemu zadłużaniu się przez kredyto- i pożyczkobiorców. Dlatego, zanim złożysz wniosek o kredyt lub pożyczkę, warto sprawdzić swoją historię kredytową w Raporcie BIK. Znajdziesz w nim szczegółowe zestawienie wszystkich swoich kredytów i pożyczek zarejestrowanych w BIK.

Kredyt a pożyczka – podsumowanie

Między kredytami i pożyczkami jest sporo różnic, choć również wiele podobieństw. Warto zapamiętać, że zasady ich udzielania i spłaty regulują odmienne akty prawne.

Kredyty są objęte znacznie większymi restrykcjami – mogą być udzielane tylko przez banki i tylko na ściśle określonych zasadach. Umowa kredytowa musi też zawierać określone elementy, podczas gdy przy pożyczkach panuje dowolność.

Mamy nadzieję, że dzięki powyższym informacjom z łatwością zdecydujesz, który typ zobowiązania będzie właściwy dla Ciebie.

Ciekawi Cię, jak wysoki kredyt możesz uzyskać? Analizator Kredytowy BIK to narzędzie, które dokonuje analizy zdolności kredytowej, używając takich samych wytycznych, jakimi kierują się banki. Pozwoli Ci więc ocenić swoje szanse na uzyskanie środków w odpowiedniej wysokości i ostrzeże przed zaciągnięciem zbyt wysokiego zobowiązania. Znajdziesz w nim też wskazówki dotyczące podwyższenia swojej zdolności kredytowej. Sprawdź przed złożeniem wniosku!